W przypadku wystąpienia pierwszych objawów zawału, mamy wpływ na to, co się dzieje. Zawał nie powstaje w ciągu minuty, tylko najczęściej godziny. Jeśli zareagujemy szybko i właściwie, a pomoc i skuteczne leczenie nadejdzie w ciągu pół godziny – godziny, to szanse na przeżycie wzrastają – podkreśla prof. Artur Mamcarz. Zastosowanie kwasu acetylosalicylowego w wysokiej dawce 300 mg ma wpływ na rokowania pacjenta z ostrym zespołem wieńcowym – czyli pacjent ma szanse przeżyć zawał. Taka dawka leku działa przeciwpłytkowo, co blokuje proces powstawania zakrzepu. Ważne, aby przyjąć tabletkę w postaci niepowlekanej, ponieważ wówczas dużo szybciej ona zadziała.

SKRÓCONY ALGORYTM POSTĘPOWANIA

Jak udzielać pierwszej pomocy w zawale serca?

Zapewnij sobie pomoc i dzwoń po pogotowie ratunkowe pod 999/112

Jeśli osoba w Twoim otoczeniu zgłasza i/lub wykazuje objawy charakterystyczne dla zawału, poproś świadka zdarzenia, aby pozostał z Tobą i wezwał pogotowie ratunkowe. Jeśli nie ma nikogo do pomocy, sam wezwij pogotowie pod numerem 999 lub 112. Wezwanie pogotowia to pierwsza czynność, którą powinno się wykonać w trakcie udzielania pierwszej pomocy. W razie potrzeby dyspozytor pogotowia ratunkowego pomoże poprowadzić dalsze działania. Zawsze pamiętaj o własnym bezpieczeństwie.

Przekaż pełne informacje

Zadbaj o to, aby określić dyspozytorowi pogotowia ratunkowego dokładnie miejsce, w którym się znajdujecie, oraz aby przekazać informację o ewentualnej utracie przytomności poszkodowanego. Nie rozłączaj się pierwszy.

Sprawdź przytomność i oddech

Jeśli poszkodowany jest przytomny, pomóż mu zająć pozycję półsiedzącą na podłodze i zrób wszystko, by zapewnić mu odpoczynek i ułatwić oddychanie. Odsuń osoby postronne, otwórz okno, rozluźnij pasek czy krawat, rozepnij kołnierzyk. Jeśli poszkodowany poprosi cię o to, lub dyspozytor pogotowia ratunkowego zaleci takie postępowanie, podaj poszkodowanemu do zażycia kwas acetylosalicylowy w dawce 300mg. Najlepiej, aby osoba z objawami zawału przyjęła lek w postaci niepowlekanej. Staraj się stale rozmawiać z poszkodowanym, by go uspokoić, a przy okazji wypytać o najważniejsze rzeczy:

• charakter dolegliwości i objawy,
• alergie,
• przyjmowane leki,
• przebyte choroby,
• ostatni posiłek,
• co się działo przed wystąpieniem pogorszonego samopoczucia.

Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, najlepiej już w czasie wzywania pogotowia sprawdź oddech. Odchyl głowę poszkodowanego i na 10 sekund przyłóż swoje ucho do ust poszkodowanego, tak abyś widział jego klatkę piersiową. Powinieneś usłyszeć 2-3 efektywne oddechy, poczuć je na policzku lub zobaczyć ruchy klatki piersiowej. Brak oddechu oznacza również brak wydolnego krążenia.

Poinformuj pogotowie ratunkowe, czy poszkodowany oddycha

Jeśli poszkodowany nie oddycha prawidłowo, osoba wzywająca pogotowie powinna koniecznie uzupełnić wezwanie o tę informację.

Jeśli poszkodowany nie oddycha, natychmiast rozpocznij resuscytację wg reguły 30×2

Połóż dłonie, zaplecione jedna na drugiej, mniej więcej na środku klatki piersiowej – to zagłębienie między piersiami na środku mostka. Nie uginając łokci, uciskaj klatkę piersiową do 1/3 jej głębokości (u dorosłych 5 do 6 cm). Utrzymuj tempo 100-120 uciśnięć na minutę (czyli ok. 2 w ciągu sekundy). Po każdym uciśnięciu pozwól klatce piersiowej całkowicie się rozprężyć. Co 30 uciśnięć podaj 2 oddechy – odchyl głowę poszkodowanego, zaciśnij płatki nosa i wdmuchnij mu tyle powietrza, by uniosła się klatka piersiowa – w przybliżeniu tyle, co przy normalnym wydechu. Jeśli nie dysponujesz maseczką, a obawiasz się podawania oddechów osobie dorosłej metodą usta-usta, prowadź same uciśnięcia klatki piersiowej bez przerwy.

Kontynuuj czynności ratunkowe, czekając na pogotowie

Należy dążyć do tego, aby maksymalnie co 2 minuty dokonać wymiany osoby prowadzącej resuscytację, ponieważ prowadzenie resuscytacji jest bardzo męczące. Jeśli masz dostęp do automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED), jak najszybciej go wykorzystaj. Należy działać tak długo, aż dotrze pogotowie ratunkowe i przejmie poszkodowanego, lub jeśli zauważymy, że poszkodowany zaczął samodzielnie oddychać. Wówczas układamy go w bezpiecznej pozycji na boku i kontrolujemy oddech minimum co 2 minuty. Rozpoczęte działania ratunkowe można przerwać jedynie w sytuacji zagrożenia osób prowadzących akcję ratunkową lub braku sił na dalsze działanie np. w sytuacji, gdy tylko jedna osoba prowadzi akcję ratunkową.

Marcin Gizicki, ratownik medyczny